کاپوتاژ به معنای حملونقل مسافر یا بار در داخل یک کشور توسط شرکت‌های حملونقل خارجی است. این اصطلاح از واژه فرانسوی caboter به معنای سفر در ساحل گرفته شده است. در قرن هجدهم، بازرگانان شروع به حمل کالا در سواحل کشورهای خارجی کردند که به تهدید بازار داخلی و رکود وسایل حملونقل داخلی منجر شد. در نتیجه، قوانینی وضع شد تا منافع کشور مبدأ حفظ شود و این قوانین بعدها به نام کاپوتاژ شناخته شد.امروزه، کاپوتاژ شامل حملونقل زمینی، دریایی و هوایی است و قوانین و محدودیت‌های آن در هر کشور متفاوت است. این مقاله به بررسی قوانین مرتبط و انواع کاپوتاژ می‌پردازد تا به سوالات متداول در حوزه حملونقل بین‌المللی پاسخ دهد.
پیشنهاد مطالعه : بارنامه هوایی چیست؟
کاپوتاژ چیست؟
کاپوتاژ یا کران بری به انتقال کالا، مسافر یا بسته‌های پستی میان گمرک‌ها یا نقاط مختلف یک کشور گفته می‌شود که می‌تواند از روش‌های دریایی، ریلی، هوایی یا جاده‌ای انجام شود. این فرایند حتی ممکن است شامل عبور از مرز برای کوتاه کردن مسیر یا صرفه‌جویی اقتصادی باشد.کاپوتاژ کاربردهای گسترده‌ای دارد؛ از حمل کالاهای تجاری و بسته‌های پستی تا کاپوتاژ خودرو و جابه‌جایی کالا به مناطق آزاد. هزینه‌ها و مقررات آن شامل عوارض گمرکی، سود بازرگانی و شرایط ورود و خروج مجدد کالا، بسته به نوع کاپوتاژ و کشور مبدأ و مقصد متفاوت است. با شناخت این قوانین، تاجران و مسافران می‌توانند فرآیندهای حملونقل خود را بهینه کنند.
کاپوتاژ دریایی در تجارت کشتیرانی
به انتقال کالا یا مسافر از یک نقطه به نقطه دیگر در داخل کشور از طریق دریاها یا رودخانه‌های مرزی گفته می‌شود. این نوع حملونقل به‌ویژه در کشورهایی با مرزهای مشترک آبی رایج است.
محموله‌ها ممکن است به مناطق آزاد تجاری منتقل شوند که شامل هزینه‌های گمرکی می‌شود؛ اما نیازی به پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی وجود ندارد. این مزیت برای شرکت‌های بازرگانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
کاربردهای کاپوتاژ دریایی:
- حملونقل مسافر
- جابه‌جایی بار
- انجام عملیات مربوط به گمرک و انبار در مناطق ساحلی
کاپوتاژ در حملونقل زمینی
به حملونقل کالاها توسط کامیون‌های خارجی در جاده‌های داخلی یک کشور اشاره دارد، مانند حمل بار از استانبول به ایران توسط کامیون‌های ترکیه‌ای. این فرآیند در اتحادیه اروپا اهمیت ویژه‌ای دارد، جایی که قوانین مرزی مشترک وجود دارد. شرکت‌هایی که مجوزهای لازم را دریافت کرده‌اند، می‌توانند در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا کاپوتاژ انجام دهند. این فرآیند باعث کاهش هزینه‌های جابه‌جایی کالاها و مسافران می‌شود.
خدمات کارگو هوایی و دریایی چین به امارات
- حمل درب به درب (Door to Door) از چین به دبی
- سریع ترین زمان ترخیص در دوبی
- ارسال روزانه هوایی و دریایی
منظور از حقوق کاپوتاژ هوایی چیست؟
به‌معنای اجازه فعالیت شرکت‌های حملونقل بین‌المللی در مرزهای هوایی کشورها است. این حقوق به شرکت‌های خارجی اجازه می‌دهد که در داخل یک کشور عملیات حملونقل هوایی انجام دهند. با این حال، اکثر کشورها به دلایل امنیتی، اقتصادی و عمومی اجازه کاپوتاژ هوایی را نمی‌دهند. به‌ویژه در اتحادیه اروپا، یک استثنا وجود دارد و کشورهای عضو اتحادیه به‌طور متقابل حقوق کاپوتاژ هوایی را به یکدیگر اعطا کرده‌اند. در این حالت، شرکت‌های حملونقل خارجی می‌توانند آزادانه محموله‌های مختلف را از یک کشور به کشور دیگر منتقل کنند.
برگه کاپوتاژ چیست؟
یک مجوز رسمی و سند قانونی است که برای حملونقل کالا یا مسافر در داخل یک کشور از طریق مسیرهای دریایی، هوایی، جاده‌ای یا ریلی صادر می‌شود. این برگه شامل اطلاعات دقیقی از جمله نوع بار، تعداد و وزن محموله، ارزش کالا، نوع بسته‌بندی، نام گمرک مقصد و مسیر حمل است.پس از صدور برگه و ارائه آن به گمرک، مراحل معاینه و ارزیابی کالا آغاز می‌شود. گمرک موظف است مشخصات کالا را با اطلاعات درج‌شده در برگه تطبیق دهد تا از بروز مشکلات حقوقی و اداری جلوگیری شود.هدف اصلی برگه کاپوتاژ اطمینان از سلامت، امنیت و قانونی بودن حملونقل کالا است. این سند نه‌تنها محدودیت‌ها و شرایط حملونقل را مشخص می‌کند، بلکه در مواقع ضروری به‌عنوان مدرک قانونی توسط مقامات استفاده می‌شود.
اظهارنامه کاپوتاژ چیست؟
یکی از اسناد مهم در بازرگانی است که برای حمل و نقل کالا در داخل کشور یا صادرات و واردات آن استفاده می‌شود. این سند شامل اطلاعاتی مانند تعداد بسته‌ها، وزن، نوع و ارزش کالا، نام گمرک مقصد، مسیر حمل، کشور مبدأ و مقصد، شماره فاکتور و پروفورما است.این اظهارنامه باید به گمرک ارائه شود و بدون آن حملونقل کالا به صورت قانونی امکان‌پذیر نیست. گمرک وظیفه دارد تا اطلاعات درج‌شده را بررسی کرده و با مشخصات واقعی تطبیق دهد. این سند به عنوان مدرک قانونی برای تأیید تراکنش‌ها و نظارت بر کالاهای حمل‌شده استفاده می‌شود.برخی کشورها بر اساس این اطلاعات تعرفه‌ها و مالیات‌های خاصی اعمال می‌کنند. بنابراین، تنظیم دقیق این سند برای اطمینان از حملونقل قانونی و امن ضروری است.
پیشنهاد مطالعه: تخلفات گمرکی
کدام کالاها را می توان کاپوتاژ کرد؟
کالاهایی که صادرات آن‌ها ممنوع نیست، می‌توانند از طریق کاپوتاژ (کران بری) منتقل شوند. در صورتی که کالاها ممنوعیت صادرات داشته باشند، انتقال آن‌ها تنها تحت شرایط خاص و با تعهدات مشخص امکان‌پذیر است. برای کاپوتاژ، پروانه مربوط به کالا باید اعتبار کافی داشته باشد. اگر سه ماه از پایان اعتبار پروانه گذشته باشد و کالا به گمرک مقصد نرسیده باشد، آن کالا به عنوان محموله‌ای که به مقصد نرسیده است، در نظر گرفته می‌شود. اگر کالای کاپوتاژ مجاز باشد، مجوز خروج صادر می‌شود، اما در صورت ممنوعیت، کالا به عنوان قاچاق تلقی خواهد شد.
شرایط و مقررات کالای کاپوتاژ
- گمرک طبق مقررات، کالاهایی را که می‌توانند به صورت کاپوتاژ منتقل شوند، تعیین می‌کند.
- کالای کاپوتاژ باید در زمان تعیین‌شده توسط گمرک مبدا به مقصد برسد. در صورت تأخیر، جریمه اعمال می‌شود.
- برای کالاهای مشروط یا ممنوع‌الصادرات، حمل آن‌ها به صورت کاپوتاژ تنها با مجوز اداره کل گمرک امکان‌پذیر است و باید مبلغ سپرده پرداخت شود.
- صاحب کالا باید پروانه کاپوتاژ را همراه خود داشته باشد و از مسیر مجاز خارج نشود.
- در صورت تأخیر به علت حادثه، درخواست تمدید زمان باید به گمرک مبدا ارسال شود. درخواست تمدید قبل از پایان زمان نیاز به جریمه ندارد، اما پس از انقضا، جریمه اعمال می‌شود.
- برای کالاهای ممنوع‌الصادرات، مشروط یا غیر مجاز، تمدید زمان باید به گمرک مقصد اطلاع داده شود و جریمه تعیین گردد.
