امروزه در حوزه تجارت، روش‌های متعددی برای جابه‌جایی کالا و ترخیص آن از گمرک وجود دارد که بسیاری از تجار و بازرگانان با آن‌ها آشنا هستند. در حمل‌ونقل دریایی، از وسایل مختلفی برای انتقال محموله‌های وارداتی و صادراتی استفاده می‌شود که هر یک مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند.یکی از این وسایل، شناور دوبه است. به دلیل ویژگی‌های خاص خود، دوبه نقش مهمی در جابه‌جایی کالا، به‌ویژه در مسیرهای کوتاه، ایفا می‌کند. در این مقاله، با این وسیله حمل‌ونقل دریایی بیشتر آشنا شده و مزایای استفاده از آن را بررسی خواهیم کرد.
پیشنهاد مطالعه: واردات تجهیزات بدنسازی از چین
دوبه چیست؟
دوبه نوعی شناور مسطح و بزرگ است که برای جابه‌جایی بارهای سنگین و حجیم در مسیرهای آبی استفاده می‌شود. این وسیله فاقد موتور بوده و با کمک یدک‌کش‌ها حرکت می‌کند. به دلیل ظرفیت بالا و هزینه اقتصادی، دوبه‌ها نقش مهمی در حمل‌ونقل دریایی، به‌ویژه در آبراه‌ها، رودخانه‌ها و بنادر دارند.انتخاب وسیله حمل‌ونقل دریایی به حجم و وزن کالا بستگی دارد و دوبه یکی از گزینه‌های مناسب برای جابه‌جایی خرده‌بار و محموله‌های سنگین در مسیرهای کوتاه است. طراحی مسطح آن باعث پایداری بیشتر روی آب‌های داخلی شده و امکان حمل بارهای متنوع را فراهم می‌کند.
انواع دوبه از نظر ساختاری
- سنتی: مناسب برای دوبه‌های کوچک، ساخته‌شده از ورقه‌های پهن که به هم متصل و سپس به فریم‌های ساخته‌شده جوش داده می‌شوند.
- بلوکی: از بلوک‌های مجزا تشکیل شده که ابتدا به‌طور مستقل تکمیل و سپس به هم متصل می‌شوند. این روش نیازمند دقت بالا است و زمان ساخت کوتاه‌تری دارد، اما در صورت عدم دقت، ممکن است بلوک‌ها به‌درستی چفت نشوند.
انواع دوبه از نظر کاربرد
- لایروبی: برای تخلیه مواد استخراج‌شده از کف دریا، با دریچه‌ای در کف
- حمل واگن قطار: مخصوص جابه‌جایی قطارها از طریق آب
- حمل خودرو: جهت انتقال خودروها بین بنادر و جزایر
- جرثقیل‌دار: مجهز به جرثقیل برای عملیات بارگیری و تخلیه
- مخصوص تولید بتن: برای استقرار تجهیزات تولید بتن در پروژه‌های دریایی
- حمل غلات: مخصوص جابه‌جایی غلات و محصولات کشاورزی
- حمل مایعات: طراحی‌شده برای انتقال مایعات مانند نفت، گاز و مواد شیمیایی
- حمل خودرو: مناسب برای حمل خودروها بین بنادر و جزایر
خدمات کارگو هوایی و دریایی چین به امارات
- حمل درب به درب (Door to Door) از چین به دبی
- سریع ترین زمان ترخیص در دوبی
- ارسال روزانه هوایی و دریایی
مزایای استفاده از دوبه
- انبار توکار: محافظت از محموله در برابر شرایط نامساعد جوی مانند باد و باران.
- قابلیت خودرانش: برخی دوبه‌ها دارای موتور داخلی هستند که امکان حرکت مستقل را فراهم می‌کند.
- مناسب برای مسیرهای کوتاه: ایده‌آل برای حمل‌ونقل در کانال‌ها، دریاچه‌ها و خلیج‌ها.
- ظرفیت حمل بالا: از ۴۰۰ تن تا چندین هزار تن، بسته به نوع دوبه.
- ساختار مقاوم: بدنه فلزی بادوام که امنیت بار را در شرایط مختلف دریایی تضمین می‌کند.
- تخلیه مکانیزه: استفاده از جرثقیل برای جابه‌جایی آسان کانتینرها و محموله‌ها.
- امکانات رفاهی خدمه: اتاق استراحت برای کاپیتان و کارکنان جهت کاهش سختی سفرهای دریایی.
- عوارض پهلوگیری: بسته به اندازه دوبه، هزینه‌های متفاوتی دارد که ممکن است مشابه کشتی‌های بزرگ باشد.
تفاوت‌های دوبه و لنج
- ظرفیت حمل بار
- دوبه: از ۲۰ تن تا چند هزار تن، مناسب برای بارهای سنگین
- لنج: از ۱۰ تن تا ۵۰۰ تن، ظرفیت کمتر نسبت به دوبه
- روش حرکت
- دوبه: معمولاً فاقد موتور و با یدک‌کش جابه‌جا می‌شود
- لنج: دارای موتور داخلی و مستقل در حرکت
- ساختار و جنس بدنه
- دوبه: ساخته‌شده از فلز، مقاوم و مطابق با استانداردهای بین‌المللی
- لنج: از چوب مخصوص ساخته می‌شود، متناسب با سنت‌های دریایی منطقه خلیج فارس
- آبخور و دسترسی به ساحل
- دوبه: آبخور کم، امکان حرکت در کانال‌های دریایی و رودخانه‌ها
- لنج: آبخور زیاد، عدم دسترسی مستقیم به ساحل
- کاربرد و محدوده فعالیت
- دوبه: مناسب مسافت‌های کوتاه بین بنادر و جزایر، تخلیه و بارگیری در لنگرگاه‌ها
- لنج: استفاده در مسیرهای کوتاه دریایی، بر پایه طراحی قایق‌های بادبانی سنتی
- بیمه و مجوز دریانوردی
- دوبه: مجاز به دریانوردی در آب‌های بین‌المللی نیست، تحت پوشش بیمه حمل‌ونقل بین‌المللی قرار نمی‌گیرد
- لنج: امکان سفرهای دریایی محدود، اما دارای موتور و قابلیت دریانوردی مستقل
پیشنهاد مطالعه : واردات شال و روسری از چین
کالاهای مناسب برای حمل با دوبه
بیشتر برای جابه‌جایی کالاهای بسته‌بندی‌شده و خرده‌بار در مسیرهای کوتاه دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله محموله‌های قابل حمل می‌توان به انواع کانتینرها، پالت‌ها، گونی و کارتن اشاره کرد. طراحی مسطح و ظرفیت بالای دوبه، آن را به گزینه‌ای مناسب برای انتقال این نوع کالاها در بنادر، رودخانه‌ها و مسیرهای آبی داخلی تبدیل کرده است.
نکات مهم در اجاره دوبه
با توجه به هزینه بالای خرید دوبه، اجاره یا چارترینگ آن گزینه‌ای مقرون به صرفه برای دریانوردان محسوب می‌شود. بااین‌حال، اجاره آن نیازمند بررسی دقیق برخی عوامل اساسی است.
- سلامت فیزیکی : اطمینان از وضعیت ساختاری، مقاومت بدنه و عدم وجود آسیب‌های جد
- کارایی : بررسی عملکرد و قابلیت‌های عملیاتی آن متناسب با نیاز حمل‌ونقل
- ظرفیت : اطمینان از تناسب ظرفیت بارگیری با نیازهای حمل‌ونقل موردنظر
معیارهای تعیین قیمت دوبه
- ظرفیت: هرچه ظرفیت حمل بار بیشتر باشد، قیمت نیز افزایش می‌یابد.
- طول و عرض: ابعاد کلی بر میزان بارگیری و عملکرد آن در مسیرهای دریایی تأثیرگذار است.
- ارتفاع و آبخور: دوبه‌هایی با آبخور کمتر برای مسیرهای کم‌عمق مناسب‌تر هستند و این ویژگی می‌تواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد.
- نوع موتور: دوبه‌های خودران با موتور داخلی معمولاً گران‌تر از دوبه‌های یدک‌کشی هستند، زیرا امکان حرکت مستقل را دارند.
نکات ایمنی در حمل بار با دوبه
شامل استفاده از زنجیر یا کابل فولادی برای مهار بار به‌جای طناب ضعیف، رعایت استانداردهای ایمنی دریایی، توزیع مناسب بار، و پایبندی به محدودیت‌های وزنی است. همچنین، استفاده از جلیقه نجات برای تمامی افراد حاضر بر روی دوبه الزامی است تا امنیت مسافران و خدمه تضمین شود.
