کراس استافینگ در حمل‌ونقل دریایی: فرآیندها، کاربردها و تفاوت با ترانشیپ

کراس استافینگ یکی از فرایندهای کلیدی در حمل‌ونقل دریایی است که برای جابه‌جایی محموله‌ها بین کشتی‌ها و کانتینرهای مختلف استفاده می‌شود. این روش به‌ویژه در شرایط خاص مانند محدودیت‌های گمرکی، تغییر مسیر حمل‌ونقل یا دور زدن تحریم‌ها کاربرد دارد. در این مقاله، به بررسی مفصل این فرایند، کاربردها، مزایا، معایب و نحوه انجام آن پرداخته‌ایم.

کراس استافینگ چیست؟

کراس استافینگ (Cross Stuffing) یک روش حمل‌ونقل دریایی است که در آن محموله‌ها از یک کانتینر به کانتینر دیگر منتقل می‌شوند. در این فرایند، محتوای بار از یک کانتینر خارج شده و پس از تخلیه، مجدداً در کانتینر دیگری بارگیری می‌شود. این روش اغلب در بندر جبل‌الطارق و سایر بنادر ترانزیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، جایی که تغییر کشتی یا تغییر مسیر حمل‌ونقل ضروری است. کراس استافینگ به‌ویژه در شرایطی که نیاز به تغییر پرچم کشتی‌ها یا جابه‌جایی بار برای رعایت مقررات گمرکی و تحریمی وجود دارد، کاربرد فراوانی دارد.

به عبارت دیگر، کراس استافینگ یا تعویض محموله و کانتینر روشی در حمل‌ونقل دریایی است که در آن محموله‌ها از روی یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می‌شوند. در این فرآیند، محموله‌های داخل کانتینرها جابه‌جا شده یا حتی کانتینرها به‌طور کامل از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می‌شوند. این عملیات به هماهنگی دقیق بین کشتی‌ها، شرکت‌های حمل‌ونقل و گمرک نیاز دارد.

چرا از کراس استافینگ استفاده می‌شود؟

این روش در شرایط مختلف کاربرد دارد. مهم‌ترین دلایلی که باعث استفاده از این روش می‌شود عبارت‌اند از:

• نبود مسیر مستقیم

  :در برخی موارد، مسیر مستقیم بین مبدأ و مقصد وجود ندارد و برای انتقال محموله‌ها باید کشتی‌ها تغییر مسیر ده

• محدودیت ظرفیت کشتی‌ها

  برخی کشتی‌ها توانایی حمل محموله‌های خاصی را ندارند. در این شرایط، کراس استافینگ برای جابه‌جایی محموله‌ها به کشتی‌های دیگر با ظرفیت مناسب انجام می‌شود.

• رعایت مقررات گمرکی

  گاهی کشورها محدودیت‌هایی برای واردات کالا دارند. در این شرایط، ممکن است لازم باشد محموله‌ها به کشتی‌هایی با پرچم کشور مقصد منتقل شوند.

• دور زدن تحریم‌ها

  در برخی موارد، این روش برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و انتقال کالا از کشورهایی که تحت تحریم هستند، استفاده می‌شود.

کراس استافینگ در دور زدن تحریم‌ها

کراس استافینگ به‌طور ویژه در شرایط تحریمی برای دور زدن محدودیت‌ها کاربرد دارد. برخی کشورها اجازه پهلوگیری کشتی‌های با پرچم کشورهای خاص را در بنادر خود نمی‌دهند. با استفاده از این روش، می‌توان محموله‌ها را از کشتی‌های ایرانی یا کشورهای تحریم‌شده به کشتی‌های خارجی منتقل کرد و در نهایت کالاها به کشور مقصد بدون مشکل وارد می‌شوند. این روش به‌ویژه در کشورهایی که تحت تحریم‌های اقتصادی قرار دارند، مانند ایران، پرکاربرد است.

مزایای کراس استافینگ

این روش مزایای زیادی دارد که آن را به یکی از روش‌های مؤثر در حمل‌ونقل دریایی تبدیل کرده است:

• افزایش انعطاف‌پذیری در حمل‌ونقل: این روش اجازه می‌دهد تا محموله‌ها به کشتی‌هایی با ظرفیت مناسب‌تر منتقل شوند.
• دور زدن محدودیت‌ها و تحریم‌ها: با استفاده از این روش، امکان انتقال کالا به کشورهای تحریم‌شده فراهم می‌شود.
• کاهش هزینه‌ها در برخی شرایط: در برخی موارد، این روش می‌تواند به کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل منجر شود، به‌ویژه زمانی که کشتی‌ها از مسیرهای مستقیم یا ظرفیت‌های بزرگتر استفاده می‌کنند.

معایب کراس استافینگ

استفاده از کراس استافینگ می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که باید قبل از استفاده از آن مدنظر قرار گیرد:

• هزینه بالاتر: این روش معمولاً هزینه‌های بیشتری نسبت به روش‌های معمولی حمل‌ونقل دارد، چراکه شامل عملیات‌های اضافی مانند تخلیه و بارگیری مجدد می‌شود.
• خطر آسیب به محموله: در حین انتقال محموله‌ها از یک کشتی به کشتی دیگر، احتمال آسیب به کالاها وجود دارد.
• زمان بیشتر: این روش ممکن است زمان بیشتری نسبت به روش‌های دیگر حمل‌ونقل ببرد که می‌تواند موجب تأخیر در تحویل کالا شود.
• خطر توقیف محموله‌ها: در شرایط خاص، کشتی‌ها و محموله‌ها ممکن است توسط کشورهای مقصد توقیف شوند که این می‌تواند خسارات مالی و سیاسی زیادی به همراه داشته باشد.

تفاوت کراس استافینگ و ترانشیپ

هر دو روش‌هایی برای انتقال محموله‌ها بین کشتی‌ها هستند، اما تفاوت‌هایی دارند که می‌توانند در تصمیم‌گیری برای استفاده از هر کدام تأثیرگذار باشند.

• کراس استافینگ: در این روش، محتویات داخل کانتینر از کشتی اول تخلیه و در کانتینر جدید بارگیری می‌شود. این فرایند معمولاً در مواقعی انجام می‌شود که نیاز به تغییر کانتینر یا بارگیری محموله به کشتی دیگری با ظرفیت و ویژگی‌های متفاوت وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، در این روش محموله به‌طور کامل از یک کانتینر به کانتینر دیگر منتقل می‌شود.
• ترانشیپ: در این روش، کانتینر از یک کشتی به کشتی دیگری منتقل می‌شود، بدون اینکه محتوای آن تخلیه یا تغییر کند. این روش به‌طور معمول برای انتقال کالاها در مسیرهای طولانی‌تر یا زمانی که کشتی‌های مختلف با یکدیگر همکاری می‌کنند، استفاده می‌شود.

تفاوت‌ها به‌طور کلی به شرح زیر است:

تفاوت‌ها به طور کلی در هزینه، زمان و احتمال آسیب به محموله خلاصه می‌شود. ترانشیپ معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر  است.

هزینه‌های کراس استافینگ

هزینه‌های  به عواملی مانند نوع محموله، حجم و اندازه آن، مسیر حمل‌ونقل و شرایط آب‌وهوایی بستگی دارد. این هزینه‌ها معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:

• هزینه تخلیه و بارگیری مجدد محموله‌ها
• هزینه‌های گمرکی و بندری در کشورهای ثالث
• هزینه حمل‌ونقل بین کشتی‌ها

قبل از شروع این عملیات، بهتر است از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی قیمت‌ها و شرایط دقیق را استعلام کنید تا از هزینه‌های آن مطلع شوید.