پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL) چیست و چه مزایایی دارد؟
سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL) با هدف ساده‌سازی فرآیندهای گمرکی و تجاری راه‌اندازی شده است. این سامانه باعث کاهش زمان ترخیص کالا، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت در واردات و صادرات می‌شود و به توسعه تجارت بین‌المللی و رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند.
مقدمه 🌍
در گذشته، صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی مجبور بودند فرآیندهای گمرکی را به‌صورت سنتی و حضوری انجام دهند که وقت‌گیر و پرهزینه بود. این روش باعث بروز اختلافات در اسناد و اتلاف زمان می‌شد. به همین دلیل، در سال ۱۳۹۲ سامانه پنجره واحد تجارت فرا مرزی (EPL) راه‌اندازی شد تا تمامی فرآیندهای گمرکی به‌صورت الکترونیکی، سریع و یکپارچه انجام گیرد.
پیشنهاد مطالعه: شناسنامه کانتینر
تجارت فرا مرزی چیست؟
تجارت فرامرزی نقش مهمی در کاهش هزینه‌های اقتصادی، بهبود تراز سرمایه و تسهیل مبادلات بین‌المللی دارد. بانک جهانی تأکید دارد که این نوع تجارت به‌عنوان یک کاتالیزور برای تسهیل فرآیندهای تجاری عمل کرده و موانع آن می‌تواند موجب افزایش هزینه‌ها و ناکارآمدی شود. در این راستا، پنجره واحد تجارت فرا مرزی معرفی شد تا تجار بتوانند تمامی مجوزها و اسناد موردنیاز خود را در یک نقطه و به‌صورت استاندارد دریافت کنند.
تجارت فرا مرزی در ایران 🇮🇷
در گزارش بانک جهانی (۲۰۱۴)، ایران در شاخص فضای کسب‌وکار بین ۱۸۹ کشور در رتبه ۱۵۴ قرار گرفت. بخش عمده این جایگاه به‌دلیل زمان‌بر بودن فرآیند واردات و صادرات و حجم بالای اسناد بود. راه‌اندازی سامانه EPL باعث شد زمان ترخیص کالا از حدود ۳۰ روز به تنها ۳ روز کاهش یابد و هزینه‌ها به یک‌سوم برسد.
مزایای پنجره واحد تجارت فرا مرزی ✅
- کاهش تورم و تنظیم بازار
- ثبت و پیگیری شفاف کالاها
- افزایش سرعت و دقت گمرکی
- افزایش درآمد گمرک
- امنیت بالا در تبادل اطلاعات
- امکان رهگیری کالا از مبدا تا مقصد
- جلوگیری از قاچاق و تخلفات
- کاهش زمان ترخیص کالا
- کاهش خطاهای دستی
- کاهش نیاز به اسناد متعدد
- بهینه‌سازی هزینه‌های واردات
مراحل اجرای پنجره واحد 📦
- روش مرجع واحد: یک مرجع مرکزی همه درخواست‌ها را مدیریت می‌کند.
- روش سیستم اتوماتیک: درخواست‌ها به‌صورت آنلاین ثبت و به دستگاه‌ها ارسال می‌شود.
- روش تبادل اطلاعات خودکار: اطلاعات در یک سامانه متمرکز ذخیره و به‌طور خودکار به دستگاه‌ها منتقل می‌شود.
مدارک لازم 📑
- کارت بازرگانی معتبر
- پروفرما یا فاکتور فروش
- لیست بسته‌بندی (Packing List)
- اسناد حمل‌ونقل (بارنامه یا AWB)
- گواهی مبدأ (در صورت نیاز)
- مجوزهای بهداشتی، استاندارد و سایر مجوزهای قانونی
چالش‌ها و نکات مهم ⚠
- لزوم آشنایی کامل با قوانین گمرکی و مالیاتی
- احتمال تغییر ناگهانی قوانین و مقررات
- لزوم به‌روزرسانی اطلاعات در سامانه EPL
- نیاز به آموزش و آشنایی تجار با کار با سامانه
روش‌های رایج کلاهبرداری 🕵♂
- ارائه اسناد جعلی یا دستکاری‌شده
- پنهان‌سازی ارزش واقعی کالا
- استفاده از کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای
- قاچاق کالا با دور زدن تشریفات قانونی
نکات کلیدی موفقیت ✅
- بررسی دقیق قوانین و مقررات قبل از واردات
- انتخاب بازار مناسب و بررسی تقاضا
- مشاوره با متخصصان تجارت بین‌الملل
- انتخاب روش حمل‌ونقل مطمئن
- مدیریت ریسک‌های ارزی و مالی
پیشنهاد مطالعه: بیمه حمل و نقل دریایی چیست؟
تأثیر تجارت فرا مرزی بر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMEs)
پنجره واحد تجارت فرا مرزی نه‌تنها برای شرکت‌های بزرگ، بلکه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMEs) نیز فرصت‌های ارزشمندی ایجاد کرده است. این سامانه به آن‌ها کمک می‌کند بدون نیاز به زیرساخت‌های پیچیده وارد بازارهای جهانی شوند.
مهم‌ترین مزایا برای SMEs شامل کاهش هزینه‌ها و زمان، دسترسی به تامین‌کنندگان و مشتریان بین‌المللی و ارتقای کیفیت محصولات است. البته، توجه به مشاوره حقوقی و آشنایی با قوانین بین‌المللی برای جلوگیری از مشکلات ضروری است.
