در تجارت بین‌المللی، کانتینرها نقش حیاتی در حمل و نقل کالا از مرزها دارند. شرکت‌های حمل‌ونقل اغلب کانتینرها را به کسب‌وکارها اجاره می‌دهند و اگر کانتینر در مدت زمان توافق‌شده به شرکت بازگردانده نشود، هزینه‌ای به نام دموراژ اعمال می‌شود. این هزینه به عنوان جریمه تأخیر در بازگشت کانتینرها پس از دریافت کالاها محاسبه می‌شود و نشان‌دهنده اهمیت رعایت زمان‌بندی در زنجیره لجستیک است.مدیریت مؤثر کانتینرها و آگاهی از سیاست‌های مربوط به دموراژ برای کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از اختلالات ضروری است. هزینه‌های دموراژ بسته به سیاست‌های مختلف فروشندگان، پایانه‌ها و انبارها متفاوت است . درک این سیاست‌ها برای تجارت بین‌المللی مهم است.در نهایت، آگاهی از نرخ‌های دموراژ، زمان‌های آزاد برای بازگشت کانتینر، و تغییرات قوانین حمل‌ونقل، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا استراتژی‌های لجستیکی خود را بهینه کنند و هزینه‌ها را به حداقل برسانند.
پیشنهاد مطالعه : مدت زمان ترخیص کالا از کمرگ چقدر است؟
مفهوم فری تایم در دموراژ
فری تایم (Free Time) به مدت زمانی اشاره دارد که طی آن صاحب کالا می‌تواند بدون پرداخت جریمه، کانتینر را در اختیار داشته باشد. این زمان در قرارداد با شرکت حمل‌ونقل یا کشتیرانی تعیین می‌شود و تأثیر مستقیمی بر ایجاد یا جلوگیری از هزینه دموراژ دارد.
فری تایم شامل دو نوع است:
- فری تایم مبدأ:
این مدت زمانی است که صاحب کالا کانتینر خالی را از محوطه کانتینری تحویل گرفته و تا زمانی که کانتینر پر را به شرکت حمل‌ونقل تحویل دهد، در اختیار دارد. - فری تایم مقصد:
این مدت زمانی است که صاحب کالا پس از تحویل کانتینر پر، بار را تخلیه کرده و کانتینر خالی را به شرکت حمل‌ونقل تحویل می‌دهد.
هرچه مدت فری تایم بیشتر باشد، احتمال پرداخت هزینه دموراژ به دلیل تأخیر در تحویل کانتینر کاهش می‌یابد. اما در صورت تجاوز از این مدت، شرکت حمل‌ونقل جریمه‌ای به عنوان دموراژ دریافت خواهد کرد.
هزینه ها
هزینه دموراژ در حمل دریایی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ابعاد کانتینر، نوع و ماهیت محموله، و حجم کالا. این هزینه معمولاً به صورت روزانه محاسبه می‌شود و پس از پایان مدت زمان فری تایم (زمان رایگان برای استفاده از کانتینر یا کشتی)، آغاز می‌گردد.این هزینه برای انواع مختلف کانتینرها متفاوت است؛ به عنوان مثال، کانتینرهای یخچالی یا بزرگ‌تر هزینه دموراژ بیشتری دارند. تمامی این هزینه‌ها در قرارداد ذکر می‌شوند و از زمان دریافت پیام تخلیه یا رسیدن کالا به مقصد، محاسبه می‌شوند. این هزینه‌ها به صورت جداگانه از هزینه حمل محاسبه شده و بسته به سیاست‌های شرکت‌های کشتیرانی ممکن است متفاوت باشند.
انواع دموراژ در صنعت حمل و نقل
- دموراژ کانتینر: زمانی که یک کانتینر در بازه زمانی تعیین‌شده به شرکت حمل‌ونقل بازگردانده نشود، هزینه‌ای به عنوان دموراژ اعمال می‌شود. این هزینه‌ها می‌تواند به دلیل تأثیر بر در دسترس بودن کانتینرها برای سایر مشتریان قابل توجه باشد.
- دموراژ کشتی: این نوع دموراژ زمانی رخ می‌دهد که کشتی بیش از مدت زمان توافق‌شده در بندر توقف کند. تأخیر در تخلیه کشتی ممکن است موجب جریمه‌های سنگینی شود و توانایی شرکت کشتیرانی در انجام تعهدات قراردادی را تحت تأثیر قرار دهد.
- دموراژ پایانه: زمانی که محموله‌ها در مدت زمان مشخص از ترمینال خارج نشوند، هزینه دموراژ پایانه اعمال می‌شود. این تأخیر می‌تواند عملیات مؤثر در پایانه‌ها را مختل کند و هزینه‌های اضافی به همراه داشته باشد.
- دموراژ ریلی: در صورت تأخیر در تخلیه واگن‌های ریلی در مدت زمان توافق‌شده، هزینه‌های دموراژ ریلی محاسبه می‌شود. این هزینه‌ها بر توانایی شرکت‌های ریلی در مدیریت عملیات‌های خود تأثیرگذار است.
خدمات کارگو هوایی و دریایی چین به امارات
- حمل درب به درب (Door to Door) از چین به دبی
- سریع ترین زمان ترخیص در دوبی
- ارسال روزانه هوایی و دریایی
عوامل تاثیرگذار در دموراژ شدن بار در پروسه صادرات و واردات
- اختلافات میان صاحب کالا و شرکت کشتیرانی
- مواجهه صاحب کالا با مشکلات مالی یا اداری در فرآیند ترخیص
- طولانی شدن زمان ترخیص کالا بیشتر از مدت زمان پیش‌بینی‌شده در قرارداد
- هزینه‌های معطلی در ترخیص به دلیل عدم آگاهی صاحب کالا از آن‌ها
- عدم دریافت به موقع اسناد مورد نیاز برای ترخیص کالا از سوی صاحب کالا
- توقف بیش از حد وسیله حمل به دلیل انجام بازرسی‌های مختلف بر روی کانتینر
چگونه می‌توان از به وجود آمدن دموراژ و خسارات جلوگیری کرد؟
- استفاده از خدمات شرکت‌های ترخیص کار در صورتی که تجربه کافی در این زمینه ندارید، برای تسریع در فرآیند و جلوگیری از هزینه‌های اضافی
- تخصیص زمان کافی برای دریافت مدارک ترخیص هنگام عقد قرارداد و درخواست زمان رایگان بیشتر
- دریافت نمونه محصول پیش از انجام سفارش اصلی خرید، به‌منظور اطمینان از کیفیت
- انتخاب مسیر و بندر مناسب با توجه به شرایط فروش و محل تحویل کالا
- همکاری با شرکت‌های باربری حرفه‌ای برای اطمینان از حمل ایمن کالا و رسیدن به موقع آن به مقصد برای تخلیه
- استفاده از شرکت‌های باربری که مدت زمان فری تایم بالاتری برای حمل کانتینرها در قرارداد خود دارند
- مطالعه دقیق بندهای موجود در بارنامه برای جلوگیری از اشتباهات
- انجام فرآیندهای ترخیص کالا پیش از رسیدن بار به مقصد برای صرفه‌جویی در زمان
- تسریع در انجام امور و بازگرداندن کانتینر در اولین فرصت ممکن
- اطمینان از رسیدن کانتینر و ثبت تاریخ دقیق تحویل آن به مبدأ
پیشنهاد مطالعه : کوتاژ کمرگی, مراحل استعلام شماره کوتاژ صادراتی و وارداتی
تفاوت دموراژ و دیتنشن
- دموراژ: به تأخیر در تخلیه بار از کشتی اشاره دارد. بر اساس قرارداد بین صاحب کالا و صاحب کشتی، زمان مجاز برای تخلیه بار تعیین می‌شود. اگر این زمان به پایان برسد و کشتی هنوز تخلیه نشده باشد، هزینه‌ای به نام دموراژ به عنوان جریمه تأخیر اعمال می‌شود.
- دیتنشن:دیتنشن تأخیر در بارگیری کالا روی کشتی است. مشابه دموراژ، اگر زمان تعیین‌شده برای بارگیری سپری شود و کالا بارگیری نشده باشد، هزینه‌ای به نام دیتنشن برای جبران خسارات ناشی از تأخیر محاسبه می‌شود.
دیسپچ یعنی چه؟
دیسپچ به معنی تخلیه یا بارگیری زودتر از موعد مقرر کالا در حمل‌ونقل است. زمانی که صاحب کالا یا اجاره‌کننده کشتی یا کانتینر محموله را سریع‌تر از زمان تعیین‌شده در قرارداد بارگیری یا تخلیه می‌کند، پاداش یا تخفیف در کرایه حمل دریافت می‌کند. این پاداش به‌عنوان دیسپچ شناخته می‌شود و مزایایی همچون افزایش راندمان، کاهش زمان توقف کشتی و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل دارد.
استریپ در دموراژ به چه معناست؟
استریپ یکی از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از پرداخت هزینه دموراژ در حمل و نقل کالا است. در این روش، بار به‌محض ورود به گمرک، به سرعت از کانتینر تخلیه و مستقیماً توسط کامیون به انبار صاحب کالا منتقل می‌شود. این عملیات هم‌زمان با دریافت کانتینر و تحویل آن به شرکت کشتیرانی انجام می‌شود. با استفاده از این روش، می‌توان زمان تخلیه بار را به حداقل رساند و از جریمه‌های دموراژ جلوگیری کرد.
چه زمانی دموراژ محاسبه نمی‌شود؟
در برخی شرایط، واردکنندگان یا صادرکنندگان از پرداخت این هزینه معاف هستند. این شرایط عبارتند از:
- Weather working day of 24 consecutive hours: اگر شرایط آب و هوایی در حین تخلیه بار در روز کاری مناسب نباشد، دموراژ محاسبه نمی‌شود.
- Hex and Shex: روزهای تعطیلات رسمی در محاسبه دموراژ در نظر گرفته نمی‌شوند.
- If uses actual time used to count: در صورتی که کانتینر در روزهای تعطیل استفاده شود، تنها بخشی از آن روز برای محاسبه دموراژ در نظر گرفته خواهد شد.
